Jak mozna odzyskać prawo jazdy przed upływem terminu orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów?

Tak, istnieją ku temu trzy drogi, żadna jednak nie daje stuprocentowej gwarancji sukcesu, zasadniczo zaś należy się raczej liczyć z niepowodzeniem. Po pierwsze, w myśl art. 182a Kodeksu karnego wykonawczego jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego na podstawie art. 42 § 3 lub 4 Kodeksu karnego (tj. dożywotniego) przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, o której mowa w art. 2 pkt 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Jeśli jednak dany środek został orzeczony przed dniem 18 maja 2015 roku, a zakaz został orzeczony na podstawie art. 42 § 2 k.k. (tj. sprawca był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub w praktyce co do zasady zbiegł z miejsca zdarzenia) z przedmiotowej instytucji można skorzystać, jeżeli środek karny był wykonywany przez co najmniej 18 miesięcy.

Reklama

Trzeba pamiętać, że sąd w żadnym razie nie jest zobowiązany do modyfikacji sposobu wykonywania danego zakazu – kluczowe jest słowo "może". W praktyce należy go przekonać o szczególności swojej sytuacji, pewnej niehumanitarności dalszego stosowania zakazu. Sama jego dolegliwość nie jest jeszcze żadnym argumentem, gdyż kara wedle dominującego stanowiska niemal z definicji takową cechą winna się przynajmniej w pewnym stopniu charakteryzować. Decyzja sądu nie ma w pełni charakteru uznaniowego, niemniej jednak nie jest wolna od pewnej swobody.

Podkreślić też należy, że zakaz prowadzenia pojazdów dalej obowiązuje, a zostaje on jedynie ograniczony do pojazdów nie posiadających tzw. blokady alkoholowej, czyli urządzenia, w które w chwili obecnej nie jest wyposażonych większość pojazdów w Polsce.

Po drugie, w myśl art. 84 § 1 k.k. sąd może po upływie połowy okresu, na który orzeczono środki karne wymienione w art. 39 pkt 1-3 k.k. (a więc także zakaz prowadzenia pojazdów), uznać je za wykonane, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok. Przepis ten jednak nie znajdzie zastosowania, jeśli dany zakaz został orzeczony na podstawie art. 42 § 2 k.k. (czyli, jak wskazywano wyżej, gdy sprawca był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub w praktyce co do zasady zbiegł z miejsca zdarzenia). Ponownie też zwrócić należy uwagę na konsekwencje zastosowania przez ustawodawcę wyrazu "może".

Oprócz powyższych dróg istnieje jeszcze możliwość ubiegania się o ułaskawienie przez Prezydenta RP. Typowy tryb przewiduje złożenie stosownego wniosku do sądu, który wydał wyrok w I instancji. Ten go opiniuje, następnie zaś albo przesyła akta do Prokuratora Generalnego, bądź też sądu II instancji. Jeżeli choć jeden z sądów sformułuje opinię pozytywną, Prokurator Generalny przedstawia wniosek Prezydentowi.

Teoretycznie stosowny wniosek można wprost skierować do kancelarii prezydenckiej, w praktyce jednak (wyjątki zwykło cechować polityczne tło) następnie przesyłany jest on do Prokuratora Generalnego w celu nadania właściwego trybu. Możliwe jest także skierowanie stosownego wniosku do Prokuratora Generalnego, który może wystąpić do sądów o stosowne opinie (i z reguły to czyni), bądź też przedstawić Prezydentowi akta bez tychże. Koniec końców jednak ostateczna decyzja należy do Prezydenta i cechują ją pełna swoboda, co w pełni odzwierciedla nazwa tej instytucji – prawo łaski.