Wycinka i dewastacja nad brzegiem Bugu. Czy ktoś za to odpowie?

Inicjatywa Lokalna Między Drzewami zaobserwowała nietypową wycinkę drzew na obszarze granicznym z Ukrainą. Sprawę postanowiła zgłosić do odpowiednich organów. W swoim piśmie Inicjatywa wskazuje, że dewastacji przyrodniczej, jaka miała miejsce w okolicy Sobiboru w dolinie Bugu, dokonano w Poleskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. Tam, gdzie drzewa nadwodne, śródpolne i przydrożne są chronione.

Wycinka bez zezwolenia

– Drzewa zostały wyrwane z korzeniami, starorzecza Bugu zasypane, ziemia wygląda, jakby była przeorana ciężkim sprzętem i zawalcowana. Zniszczone zostały siedliska, będące miejscem do żerowania, rozrodu i schronienia dla ptaków, ssaków, płazów i gadów. Zniszczeniu uległy również siedliska porostów, w tym będących pod ochroną, jak np. odnożyca jesionowa, ujawniona na jednym ze ściętych drzew ułożonych w pryzmę – wskazuje Inicjatywa Między Drzewami.

• Czy decyzja Sejmu jest słuszna? Myśliwi kontra aktywiści w sprawie ustawy o broni

O sprawie wiedziała wcześniej także gmina Włodawa. W związku ze zgłoszonym anonimem Urząd Gminy Włodawa, zgodnie z procedurami, poinformował odpowiednie organy, ponieważ żaden wniosek o wycinkę drzew w tym regionie nie wpłynął do urzędu.

– Złożyliśmy zawiadomienie o wykroczeniu w obrębie pasa granicznego, położonego w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Bug w Sobiborze. Chodzi o dopuszczenie się zniszczeń w obrębie Poleskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, a także obszaru Natura 2000 Dolina Środkowego Bugu. Zniszczenia dotyczą zasypywania starorzeczy Bugu, niszczenia terenu ciężkim sprzętem czy niszczenia siedlisk i stanowisk objętych ochroną gatunkową – informuje wójt gminy Włodawa Dariusz Semeniuk.

Jak podkreśla włodarz, rozmiar dewastacji dotyczy odcinka o długości około 7 km, od słupa granicznego oznaczonego numerem 1070, kierując się na północ w stronę Orchówka, do słupa granicznego 1076. Ktoś ciężkim sprzętem zniszczył elementy środowiska bezpowrotnie.

• Co ma wspólnego Leśna Podlaska z bitwą pod Wiedniem?

– Hałas pracujących maszyn niósł się parę kilometrów od rzeki, więc nie można było go nie usłyszeć, ani nie zauważyć ciężkiego sprzętu jeżdżącego nad rzekę. Przecież straż graniczna codziennie patroluje granicę. Zastanawiamy się, jak to możliwe, że nikt nie reagował. Wycinka nie trwała przecież kilku godzin, lecz parę dni, a zdewastowany teren ciągnie się kilka kilometrów wzdłuż Bugu? – zastanawiają się członkowie Inicjatywy Między Drzewami.

Służby widzą problem

Podjęcie działań w tej sprawie potwierdza Komenda Powiatowa Policji we Włodawie. 

– Wpłynęło do nas pismo o możliwości wyrządzenia szkody na obszarze chronionego krajobrazu. W tej chwili funkcjonariusze prowadzą czynności wyjaśniające, kto dokonał takiego zniszczenia. Sprawa jest prowadzona z artykułu 127b ustawy o ochronie przyrody – informuje aspirant sztabowa Kinga Zamojska-Prystupa z KPP we Włodawie.

– Nadbużański Oddział Straży Granicznej nie prowadzi obecnie we wskazanej lokalizacji żadnych prac w pasie drogi granicznej, polegających na wycince drzew i krzewów. NOSG nie zawierał również umów cedujących ten obowiązek na właściciela zlokalizowanego tam gruntu – poinformował nas kpt. Dariusz Sienicki, rzecznik prasowy NSOG.

Próbowaliśmy też telefonicznie skontaktować się z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Lublinie, niestety bezskutecznie. Nie otrzymaliśmy też jeszcze odpowiedzi na pytania wysłane drogą mailową.

Nieodwracalne szkody

– Każda wycinka drzew, szczególnie na większą skalę, to niestety znacząca ingerencja w różnorodność biologiczną. Ekosystemy leśne to tereny o wysokiej bioróżnorodności, są miejscem gniazdowania ptaków i terenami żerowania i występowania wielu gatunków zwierząt, w tym owadów (np. bardzo pożytecznych zapylaczy). Pasy drzew pełnią często także rolę korytarzy ekologicznych, a więc struktur, którymi migrują różne organizmy. Tereny leśne stanowią także skuteczne narzędzie ochrony przed zmianami klimatu – mówi prof. dr hab. Tomasz Mieczan, dziekan wydziału biologii środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

• Prezes Wspólnego Świata: – Autyzm nie ma politycznej twarzy
• Podwyżka przed feriami, obniżka po feriach. PKP Intercity obniża ceny biletów
• Nagła śmierć kierowcy. Znaleziono go w ciężarówce na parkingu
• Zarysował karoserię forda. Grozi mu do 5 lat więzienia

Jak podkreśla profesor, drzewa rosnące wzdłuż cieków wodnych, w tym rzek, zacieniają je i minimalizują wzrost temperatury wody. Jest to niezwykle istotna funkcja, bowiem wszyscy odczuwamy fale upałów w okresie letnim. A wzrost temperatury powietrza, to także wzrost temperatury wody. Ta rola jest niezwykle istotna, bowiem szczególnie w starorzeczach lub w miejscach o niewielkim przepływie wody zwiększa się ryzyko wystąpienia deficytów tlenowych, a w konsekwencji śnięcia ryb.

– Turyści przyjeżdżają do nas, aby odpoczywać na łonie przyrody i podziwiać jej piękno. Bug jako nieuregulowana rzeka jest naprawdę pięknym krajobrazem. Przestanie nim być, kiedy ktoś, żeby podziwiać rzekę, będzie musiał pokonać 15 m bagna i błota, bo wycięto cały drzewostan. Na takich działaniach stracą lokalni przedsiębiorcy – uważa pani Maria, mieszkanka gminy Włodawa.

– Drzewa wzdłuż cieków to także źródło tzw. grubocząsteczkowej materii organicznej, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania różnych grup organizmów wodnych, głównie bezkręgowców. Szczególnie inwazyjne dla ekosystemu rzeki jest połączenie wycinki drzew lub krzewów z karczowaniem pni, gdyż powoduje ono naruszenie struktury brzegów i dna oraz likwidację naturalnych umocnień brzegów przez systemy korzeniowe drzew, niszcząc także siedliska ważne np. jako refugia dla ryb. Dlatego też każda tego typu ingerencja powinna być poprzedzona szeregiem badań hydrobiologicznych, umożliwiających wytyczenie racjonalnych i zrównoważonych sposobów użytkowania środowiska – dodaje Mieczan.

– W jaki sposób chcemy chronić cenny i unikalny krajobrazu naszej gminy i regionu? Wydawać by się mogło, że region powinien być ważny dla wszystkich, którzy żyją z turystyki, ale też dla reszty lokalnej społeczności, która chętnie czerpie z dobrodziejstw i bogactwa, jakie daje nam rzeka i jej okolica. Mamy wielu wędkarzy, którzy w cieniu drzew zasadzali się na leszcza czy szczupaka, ciesząc się pięknem otaczającej przyrody. Pewnie wielu mieszkańców czuło dumę, słysząc od turystów czy bliskich przyjeżdżających w odwiedziny, że żyją w pięknym miejscu ze wspaniałą przyrodą. Teraz, patrząc na pozostawiony przez maszyny krajobraz, będziemy mogli się "pochwalić" księżycowym krajobrazem – podsumowują członkowie Inicjatywy Między Drzewami.

Użytki ekologiczne pod ochroną

Na linii brzegowej Bugu znajduje się również tzw. Skarpa Nadbużańska, jeden z użytków ekologicznych, który również został zdewastowany. Użytki ekologiczne, jako nowa kategoria obiektów chronionych, zostały wprowadzone przez ustawę o ochronie przyrody z 1991 roku w celu objęcia ochroną na ogół niewielkich obszarów o cennych i unikalnych wartościach środowiska naturalnego.

• Makabryczne odkrycie w Nowosiółkach. W rozlewisku rzeki pływało ciało mężczyzny
• Rodzinny dramat. Kobiecie udało się uciec, jej schorowany mąż spłonął
• Złodziej i paserka usłyszą zarzuty kradzieży roweru

W obrębie gruntów Nadleśnictwa Sobibór znajduje się 9 użytków ekologicznych, ustanowionych na podstawie Rozporządzenia Wojewody Lubelskiego nr 153 oraz nr 156 z 2002 roku. Zajmują one łącznie powierzchnię 397,86 ha i obejmują tereny: podmokłe, starorzecza, bagna, torfowiska, często porośnięte przez turzycowiska oraz roślinność szuwarową, zaroślową i krzewiastą, wśród której występują gatunki chronione i rzadkie. Wśród tych gruntów znajduje się m.in. Skarpa Nadbużańska, która jest położona na terenie gmin i leśnictw Włodawa, Wola Uhruska, Wołczyny oraz Stulno o łącznej powierzchni prawie 80 ha. 

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 2004 roku użytkami ekologicznymi określa się: „pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt, i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania".