Biała Podlaska: Miejska Biblioteka Publiczna świętuje 85-lecie

Uroczystość uświetnił koncert, przygotowany przez Zespół Szkół Muzycznych I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Białej Podlaskiej. Jubileusz odbył się w Bialskiej Galerii Fotografii 1 grudnia przy ul. Krótkiej 1. 

Jak zaznacza Renata Szwed, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Białej Podlaskiej, spotkanie jubileuszowe było czasem wspomnień i refleksji. – Mieliśmy okazję wrócić do początku, do historii naszej instytucji, a co najważniejsze – do ludzi, którzy tę instytucję na przestrzeni lat tworzyli. 85 lat to pokaźny fragment historii miasta i regionu. W tę historię wpisuje się miejska biblioteka. Jubileusz to nie tylko podkreślenie roli biblioteki w życiu kulturalnym naszego miasta i regionu, ale również okazja do wyrażenia szacunku i uznania tym wszystkim, którzy przyczynili się do jej rozwoju – podkreśla Renata Szwed. 

Zmieniła się rola biblioteki

Wskazuje, że w świecie dynamicznych przemian rola biblioteki również ulega zmianie. 

– Zmieniają się potrzeby czytelników, ich oczekiwania, sposoby komunikacji i docierania do odbiorców działań kulturalnych i edukacyjnych. Ale książka – jest zawsze z nami. Może zmienia się jej forma – ale od zawsze jest niezastąpioną skarbnicą wiedzy, doświadczeń, emocji. Jest dla wielu z nas ważnym elementem naszej codzienności. Tak samo elementem codzienności powinna być biblioteka – miejsce gromadzenia książek, opracowań, udostępniania książek, jak również spotkań z czytelnikami, kreatywnych działań, dedykowanych zajęć, ciekawych wydarzeń – zauważa dyrektorka Miejskiej Biblioteki Publicznej. 

Dodaje, że takie funkcje pełni instytucja – od gromadzenia i udostępniania zbiorów – w budynku głównym w Parku Radziwiłłowskim czy w filiach: Nr 1 na Alejach Tysiąclecia, Nr 3 – Zygmunta Starego czy Nr 6 na ulicy Orzechowej, po aktywności twórcze w Bibliotece Barwnej oraz w Multicentrum czy też wszystkie działania, dotyczące dbałości o historię miasta i regionu, realizowane w Dziale Wiedzy o Regionie.

• Tancerki Kontry mistrzyniami świata! Wróciły z Czech z workiem medali

– Wierzę w to, że zawsze będziemy miejscem otwartym, życzliwym dla naszych czytelników, miejscem pełnym dobrej energii, uśmiechu, działań i inicjatyw – mówi Renata Szwed. 

Biblioteka w Akademii Bialskiej

Przypomina, że zaistnienie w mieście pierwszego zorganizowanego księgozbioru wiąże się z założeniem w Białej przez proboszcza bialskiego i oficjała brzeskiego ks. Krzysztofa Wilskiego-Ciborowicza, kolonii akademickiej Uniwersytetu Krakowskiego. 

– Kolonia bialska, zwana przez cały okres I Rzeczypospolitej Akademią Bialską rozpoczęła swoją działalność w semestrze zimowym roku 1630/1631. Ks. Wilski jako fundator szkoły przekazał na użytek nauczycieli i uczniów pierwsze książki, które dały początek z czasem bogatemu księgozbiorowi biblioteki tej szkoły. Nieliczne relikty pierwszego zbioru biblioteki kolonii akademickiej zachowały się do dziś i są przechowywane w formie księgozbioru zamkniętego w bibliotece szkolnej I Liceum Ogólnokształcącego im. J.I. Kraszewskiego w Białej Podlaskiej – mówi Renata Szwed. 

Dodaje, że biblioteka kolonii akademickiej była pierwszą w mieście książnicą, której istnienie można udokumentować. – Według statutów dyrektor kolonii miał prawo wypożyczać książki na zewnątrz za pisemnym rewersem, który zobowiązywał wypożyczającego do ich zwrotu. Informacja ta dowodzi, że już w latach 30. XVII w. istniały w Białej pierwsze formy publicznego udostępniania książek – przekazuje dyrektor MBP. 

Wskazuje, że drugim miejscem w mieście, obok kolonii akademickiej, w którym gromadzono książki, był pałac książąt Radziwiłłów, właścicieli miasta. Dowodzą tego najstarsze inwentarze bialskiego pałacu Radziwiłłów, ale nie ma żadnych dowodów na to, że był on do użytku innego niż tylko prywatny. Przez lata Biała, w wyniku zaborów i wojen, pozostawała bez biblioteki publicznej. 

Radykalne zmiany po 1918 roku

Jak zauważa Renata Szwed, sytuacja radykalnie zmieniła się dopiero po odejściu z miasta Niemców, co nastąpiło 18 grudnia 1918 r. Wojska polskie wkroczyły do Białej 31 grudnia 1918 r. Na fali entuzjazmu, spowodowanego odzyskaniem niepodległości, niemal natychmiast mieszkańcy miasta podjęli szereg przedsięwzięć, doprowadzając do wzmocnienia nauki w szkole i rozwoju różnych form kultury, w tym biblioteki.

• Konstantynów: Tu seniorzy czują się jak w domu

– Jednym z pionierów w zakresie udostępniania książek mieszkańcom miasta był profesor śpiewu w Gimnazjum Męskim im. J.I. Kraszewskiego Wincenty Światłowski. Obok pracy nauczycielskiej Wincenty Światłowski wraz z żoną prowadził przy ul. Warszawskiej w Białej sklep z artykułami papierniczo-piśmienniczymi oraz niewielką księgarnię. Właśnie przy tej księgarni Światłowscy otworzyli w mieście pierwszą publiczną wypożyczalnię książek. Książki udostępniano wszystkim chętnym za drobną, wręcz symboliczną opłatą – informuje Renata Szwed.

Zauważa, że mieszkańcy miasta wykazywali ogromne zapotrzebowanie na polską książkę, ale mimo panującego wręcz "głodu" książki w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości nie zdołano zorganizować w Białej biblioteki o charakterze publicznym. Nie mogły tej luki wypełnić ani niewielka wypożyczalnia Wincentego Światłowskiego, ani dwie inne biblioteki, z których pierwsza powstała przy Podlaskiej Wytwórni Samolotów, a druga przy Polskiej Macierzy Szkolnej. Obie, dysponujące stosunkowo skromnym ilościowo i jakościowo księgozbiorem, nie były w stanie sprostać ciągle rosnącemu zapotrzebowaniu społecznemu na słowo drukowane. 

Pierwsza biblioteka publiczna

– Olbrzymia presja społeczna, jak i pełne zrozumienie tego problemu ze strony władz miasta sprawiły, że w połowie lat 30. pojawiła się inicjatywa Zarządu Miejskiego, zmierzająca do otwarcia w mieście pierwszej biblioteki o charakterze publicznym. Ogromne potrzeby miasta w zakresie rozwoju jego infrastruktury w zderzeniu z możliwościami finansowymi pozwoliły wyasygnować z kasy miejskiej stosunkowo skromne i daleko niewystarczające fundusze na ten cel. Tym niemniej w dniu 15 lutego 1938 r. za pośrednictwem Towarzystwa Pracy Kulturalnej w Lublinie zakupiono pierwsze książki w ilości 523 woluminów i przekazano do użytku czytelniczego. Datę tę powszechnie uznaje się za uruchomienie w Białej pierwszej w jej dziejach biblioteki publicznej, z której mogli korzystać wszyscy chętni – relacjonuje dyrektor Renata Szwed. 

• W Kodniu osoby starsze bawiły się na balu z okazji Dnia Seniora

Dodaje, że od tej chwili zabiegi Zarządu Miejskiego w jego działaniach na rzecz biblioteki polegały nie tylko na użyczeniu tej placówce skromnego lokalu w swojej siedzibie, ale przede wszystkim na czynieniu starań o zwiększenie księgozbioru. – Pod koniec 1938 r. odkupiono od Wincentego Światłowskiego książki, które dotychczas były udostępniane w jego prywatnej księgarni. Księgozbiór biblioteczny wzbogacały też nieliczne dary od miejscowej ludności. Według danych z 1 stycznia 1939 r. stan księgozbioru wynosił 2006 woluminów, a biblioteka zarejestrowała 257 stałych czytelników – podsumowuje dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej. 

Medale dla pracowników biblioteki

Jubileusz odbył się w Bialskiej Galerii Fotografii 1 grudnia przy ul. Krótkiej 1. Za wieloletnią pracę medale prezydenta miasta otrzymali: Agnieszka Sawczuk – Filia nr 1, Katarzyna Kulik – Filia nr 1, Barbara Guz – Filia nr 1, Beata Naumiuk – Filia nr 3, Barbara Domańska – Filia nr 3, Norbert Wachowiec – Filia nr 3, Sebastian Wieczerza – Filia nr 6, Krystyna Nowicka – Filia nr 6, Czesława Pietruk – Biblioteka Barwna, Adriana Flisińska – MBP administracja, Janina Klimaszewska – MBP księgowość, Anna Szewczyk – MBP dział udostępniania zbiorów, Jarosław Bartniczuk – MBP dział udostępniania zbiorów, Stanisław Bogusz – drukarnia, Joanna Parafiniuk – Biblioteka Barwna, Anna Chwedoruk – MBP dział instrukcyjno-metodyczny.

Za wdrażanie nowych pomysłów medale prezydenta miasta otrzymali: Iwona Rudasz – Multicentrum, Maciej Szupiluk – MBP dział udostępniania zbiorów, Ewa Gerung – Filia nr 6, Emilia Waszczuk – MBP dział instrukcyjno-metodyczny, Edyta Tyszkiewicz – MBP dział wydawnictw, Robert Soldat – MBP dział wydawnictw, Agata Filipek –  Multicentrum.

Pracownicy Działu Wiedzy o Regionie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Białej Podlaskiej zostali uhonorowani medalami prezydenta miasta podczas obchodów czterdziestolecia działu, dlatego podczas jubileuszu MBP wręczone im zostały specjalne listy gratulacyjne. Wyróżniono nimi: Hannę Bajkowską, Marzenę Kretowicz, Elżbietę Czyżak, Elżbietę Witkowską, Małgorzatę Nikoniuk, Beatę Zacharuk i Stanisława Wrzoska.