Wielki Post to przygotowanie do obchodów świąt Wielkanocy, trwa 40 dni i kończy się Wielkim Tygodniem. Jego sercem jest Triduum Paschalne?
Tak. Triduum Paschalne to jeden obrzęd rozciągający się na 3 dni, lecz wyrażający jedno wydarzenie – ofiarę na krzyżu Jezusa Chrystusa i Jego zmartwychwstanie. Rozpoczyna się Wielkim Czwartkiem, Mszą świętą Wieczerzy Pańskiej, w czasie której Jezus ustanowił sakrament Eucharystii i Kapłaństwa. Mowa o dwóch sakramentach, z których czerpiemy wiarę. Rozpoczyna się od procesji wejścia, znakiem Krzyża i pozdrowieniem obecnych, po czym wierni składają kapłanom życzenia za ich posługę: głoszenia Słowa Bożego, sprawowania Mszy św., udzielania sakramentów, czy też za duchowe towarzyszenie. Po zakończeniu Mszy Wieczerzy Pańskiej nie ma błogosławieństwa, gdyż – jak wspominałem – jest to jakby jeden obchód liturgiczny, można powiedzieć "jedna msza" rozciągająca się na 3 dni. Eucharystia kończy się przeniesieniem ciała Jezusa Chrystusa do ciemnicy. Następuje odbywa się adoracja do późnych godzin wieczornych.
W Wielki Piątek nie mamy Mszy św., a wspólnota Kościoła celebruje liturgię Męki Pańskiej. W Kościele św. Antoniego rozpoczyna się o godz.18 od procesji wejścia bez krzyża i akolitek, następnie kapłan dokonuje aktu prostracji, czyli pada na twarz. Co symbolizuje ten akt?
Kapłan jako przedstawiciel Chrystusa modli się, aby dzieło odkupienia, jakiego Jezus dokonał w Wielki Piątek na Kalwarii, stało się rzeczywistością życia ludzi wierzących. Po niej następuje rozbudowana liturgia Słowa wraz z homilią mówiącą o męce i ofierze Jezusa. Należy podkreślić, że całe życie Jezusa Chrystusa zmierzało do Godziny Syna Człowieczego, a zatem w Wielki Piątek następuje Godzina Wywyższenia, Chrystus zostaje wywyższony na Krzyżu, aby "przyciągnąć wszystkich do siebie". W Wielki Piątek celebrujemy Mękę Pańską. Ktoś, kto jest nie tylko człowiekiem, ale jednocześnie jest też Bogiem, składa ofiarę za każdego grzesznika, aby uwolnić go ze szponów szatana i dać mu nowe Boże życie. Owoce ofiary wielkopiątkowej Jezusa Chrystusa spływają na każdego człowieka, zarówno wierzącego, jak i tego niewierzącego. Tak jak w Wielki Czwartek w sposób bezkrwawy – sakramentalny uobecniamy ofiarę Chrystusa w Eucharystii, tak w Wielki Piątek uczestniczymy w liturgii, widząc naocznie jaką cenę ze swego życia składa Jezus, gdy daje się dobrowolnie przybić do krzyża i z jego rany broczy drogocenna Jego krew...
W Wielki Piątek nie ma Mszy św., ale wielkopiątkowy obchód jest jakby duszą Każdej Eucharystii., czyli tym, co w niej najważniejsze?
Dokładnie tak. Odkryty ołtarz pokazuje, że Kościół nie sprawuje Eucharystii oraz przypomina uniżenie Chrystusa i odarcie Go z szat dla naszego wywyższenia. Wielki Piątek to dzień, który przypomina nam cierpienie, ukrzyżowanie i śmierć Zbawiciela. Powtórzę, że w ten dzień dokonuje się krwawa ofiara Chrystusa na Kalwarii. Potem następuje Liturgia słowa i śpiewna Ewangelia o męce Pańskiej i rozbudowana modlitwa wiernych, 10 wezwań modlitwy wiernych. Modlimy się za różne stany, sytuacje życiowe, a przewodniczy jej kapłan reprezentujący Chrystusa. Następnie odbywa się adoracja krzyża, w ciszy diakon wnosi krzyż i powoli majestatycznie przechodzi przez środek kościoła. W tym momencie następuje to wywyższenie Syna Człowieczego. Przy stopniach ołtarza kapłan intonuje pieśń: "Oto drzewo Krzyża", a wierni odpowiadają: "Pójdźmy z pokłonem". Najpierw krzyż adorują kapłani, służba liturgiczna, potem wszyscy wierni.
Komunia św. stanowi trzecią część liturgii Męki Pańskiej. Przyjmując Ciało Pana, łączymy się także duchowo z ofiarą Jego Krzyża i Jego zwycięstwem. Na zakończenie liturgii zaniesiemy Najświętszy Sakrament do "Bożego Grobu", przy którym czuwamy przez całą noc. W polskiej tradycji w niektórych kościołach czuwanie trwała w nocy z soboty na niedzielę, ale warto podkreślić, że w sobotę wieczorem odprawiamy już Wigilię Paschalną, czyli Mszę Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego, może powiedzieć że jest to "matka" wszystkich liturgii.
Co to znaczy, że Wigilia Paschalna jest matką wszystkich liturgii?
Z niej się zrodziły kolejne liturgie, obrzędy liturgiczne Kościoła. Wigilię Paschalną powinno się rozpoczynać po zachodzie słońca, gdyż - tak jak sercem Wielkiego Postu jest Triduum Paschalne ("triduum" czyli trzy, a pascha to przejście Chrystus ze śmieci do życia), tak sercem Triduum Paschalnego jest właśnie Wigilia Paschalna. Chrystus złożony w grobie zmartwychwstaje trzeciego dnia... Ta msza niedzielna, ale celebrowana w sobotę, jest matką wszystkich mszy św. Jest bogata w obrzędy oraz treści. Dla Kościoła Triduum paschalne stanowi ośrodek, centrum całego życia liturgicznego. Pascha Chrystusa jest główną przyczyną zbawienia ludzi dokonanego raz na zawsze i zbawienia poszczególnych osób, które przez udział w liturgii sakramentów paschalnych uczestniczą w owocach odkupienia i również dokonują przejścia (Pascha) ze śmierci grzechu do życia w łasce.
Rozpoczyna się od obrzędu światła, który odbywa się na zewnątrz kościoła?
Owszem, wierni przynoszą gromnice, następuje m.in. poświęcenie ognia. Kapłan, wchodząc do kościoła, wnosi zapalony Paschał, czyli świecę symbolizującą Chrystusa światłość świata przejście z mroku grzechu do światła łaski. W Kościele zgaszone światła, dopiero po trzykrotnym odśpiewaniu przez kapłana pieśni, wierni zapalają swe świece i następuje śpiew Orędzia Paschalnego wysławiającego chwałę Boga. Potem liturgia słowa. Mamy 8 czytań ze Starego Testamentu, które ukazują tajemnicę Bożej Miłości, jaka się objawiła poprzez Naród Wybrany, a wypełniła w osobie Jezusa w Nowym Testamencie wobec Nowego Ludu, który zawiera Nowe Przymierze. W czynności włączona jest cała społeczność Kościoła, m.in. lektorzy czy schola. Dalej mamy Liturgię chrzcielną. Chrzcimy katechumenów, jeśli ich nie ma wszyscy obecni już jako dojrzali ludzie możemy wyrzec się panowania Złego, wyznać naszą wiarę̨ w Boga i odnowić z Nim przymierze zawarte na chrzcie świętym. Następnie celebrować́ będziemy Liturgię eucharystyczną ze Zmartwychwstałym Panem. Na zakończenie Wigilii Paschalnej już śpiewamy uroczyście: "Idźcie w pokoju Chrystusa, Alleluja!". I Odpowiadamy: "Bogu niech będą dzięki Alleluja Alleluja". Mszę kończy procesja rezurekcyjna.
Dziękuję za rozmowę.
Napisz komentarz
Komentarze